4/21/15

නාථකරණ සූත‍්‍රය - 1 කොටස

නමොතස්ස භගවතො අරහතො සම්මා සම්බුද්ධස්ස
නමොතස්ස භගවතො අරහතො සම්මා සම්බුද්ධස්ස
නමොතස්ස භගවතො අරහතො සම්මා සම්බුද්ධස්ස
‘සනාථා භික්ඛවෙ විහරථ, මා අනාථා.
දුක්ඛං භික්ඛවෙ අනාථො විහරති’ ති.
(අඞගුත්තර නිකාය, දසක නිපාතය, පඨම නාථකරණ සූත‍්‍රය)
ධර්මශ‍්‍රවණාභිලාශී ශ‍්‍රද්ධා සම්පන්න කාරුණික පින්වතුනි, මේ පින්වත් හැමදෙනාම දැන් මේ සූදානම් වෙන්නේ ලොව්තුරා බුදුරජාණන් වහන්සේ විසින් දේශනා කළ සද්ධර්මයෙන් බිඳක් ශ‍්‍රවණය කරන්න.ඒ නිසා හැම දෙනාම
බොහෝම උවමනාවෙන්, තමන්ගේ සිත නොයෙක් නොයෙක් අරමුණු වල දුවන්නට නොදී සිතේ එකගකම ඇතිකරගෙන මේ දේශනාව හො`දින් ශ‍්‍රවණය කරන්නට ඕන.
පින්වතුනි, අද දවසේ දී මම ධර්මර්ම දේශනාව සඳහා තෝරාගත්තේ අංගුත්තර නිකායේ දසක නිපාතයේ එන නාථකරණ සූත‍්‍රය. බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශනා කරනවා ‘සනාථා භික්ඛවෙ විහරථ මා අනාථා’ මහෙණනි, සනාථව වාසය කරන්න. පිහිටක්, සරණක් ඇතිව වාසය කරන්න. අනාථ වෙන්න එපා. පිහිටක්, සරණක් නැත්තෙක් වෙන්න එපා.
‘දුක්ඛං භික්ඛවෙ අනාථා විහරති’
අනාථ වුන කෙනා, කිසියම් පිහිටක් සරණක් නැතිවුන කෙනා දුකසේ වාසය කරනවා. කොහොමද අපි සනාථව වාසය කරන්නෙ. කොහොමද අපි අනාථ වෙන්නෙ.
මේ ලෝකය දිහා බලන්න. දෙමව්පියො, සහෝදරයො, ඥාති හිතෛෂීන් නැති අනාථ වුන කෙනෙක් දිහා බලන්න. තමන්ට දුකක් කරදරයක් පීඩාවක් ඇතිවෙන කොට පිහිටවෙන්න උපකාරී වෙන්න. ඒ සඳහා ඉදිරිපත් වෙන්න කෙනෙක් නැතිනම් තමන්ගේ දුක සැප දෙකට පිහිටවෙන්න කෙනෙක් නැතිනම් එයාට කියනවා අනාථ පුද්ගලයෙක් කියලා. ඒ වගේම යන එන මං නැති, ඉන්න හිටින්න තැනක් නැති කෙනාටත් කියනවා අනාථ පුද්ගලයෙක් කියලා. ගෙයක් දොරක් ස්ථීර නිවහනක් නැහැ.
ලෝකයේ ගෙයක් දොරක් ඉන්න හිටින්න තැනක් තියෙන කෙනාගෙයි, ගෙයක් දොරක් ඉන්න හිටින්න තැනක් නැති ගෙයින් ගෙට ඇවිදලා හි`ගාකමින් ජීවත්වෙන අනාථ කෙනාගෙයි ජීවිත දිහා බලන්න. ගෙයක් දොරක් තියෙන කෙනා යම් සැපක් පහසුවක් වි`දිනවා නම්, සුවක් සොම්නසක් වි`දිනවා නම් ඒ සැප පහසුව, සුව සොම්නස අනාථ වුන කෙනාට නැහැ.
කෙනෙකුට දෙමව්පියො, දූ දරුවො, ඥාති හිතෛෂීන් ඉන්නවා නම් ජීවිතේට ලෙඩක්, දුකක්, කරදරයක්, අපහසුකමක් ඇති වුනොත් ඒ අය උදව්වෙනවා. එබ`දු කිසිම කෙනෙක් නැති නම්, උදව් උපකාර කරන්න කිසිම කෙනෙක් නැතිනම් ලෙඩක් දුකක් කරදරයක් ජීවිතේට ඇතිවුනොත් ඥාතීන් ඉන්න කෙනාට ලැබෙන පහසුකම් එයාට ලැබෙන්නෙ නැහැ.
ඒකයි බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශනා කළේ, ‘දුක්ඛං භික්ඛවෙ අනාථා විහරති’ අනාථ පුද්ගලයා දුකසේ වාසය කරනවා. ධර්මයේ සඳහන් වෙනවා, මේ ලෝකයේ ඉන්න හැම කෙනෙක්ම අනාථයිලූ. උදව් උපකාර කරන්න කෙනෙක් නැති, පිහිටක් සරණක් නැති අනාථ පිරිසක්, මේ සසරෙ ඉන්න හැම කෙනෙක්ම. අපි දැන් හිතාගෙන ඉන්නවා අපිට ගෙයක් දොරක් තියෙනවා කියලා. තියෙනවා හැබැයි තාවකාලිකයි. තාවකාලිකව ගෙදරකට ගොඩවෙලා ඉන්න එකට, තමන්ට නිවහනක් තියෙනවා කියලා කියන්නෙ නෑ.
ඉස්සර පාරේ වාහන තිබුනෙ නෑ. ගොඩාක් අය ගියේ පයින්. ඒ පයින් යන අයට විඩා සන්සි`දුවා ගන්නට අම්බලම් හදලා තියෙනවා. සතර දිසාවෙන්ම නොයෙක් නොයෙක් ගමන් යන අය ? වෙනකොට ඔය අම්බලම් වලට එකතු වෙනවා. අම්බලමෙදි කතාබහ කරලා අ`දුනගන්නවා. එකට උයා පිහා ගෙනත් කනවා. එක ?කට තමයි ඒ ඔක්කොගෙම යාළුකම්. ආපහු පහුවදා එක් එක්කෙනා වෙන වෙනම පිටවෙලා යනවා.
ඒ වගේ, දීඝර්ම සංසාරෙක එන අපිත් එක්තරා නවාතැන් පොළක නතර වුනා වගෙයි, මේ ජීවිතය. කිසිවෙකුට නොදන්වායි මෙතනට ආවේ. කිසිවෙකුට නොදන්වාමයි මෙතනින් යන්නෙ. ඉතින් තාවකාලික අම්බලමකට එක් රැුයක් ගත කරන්න එකතුවුන අය වගේ, මේ දීඝර්ම සංසාර ගමනෙ එන අපි ගත කරන මේ ජීවිතේ. ඉන්න අය දැන හ`දුනාගන්නවා, කතා බහ කරනවා. මේ අවුරුදු පනහට, හැටට විතරයි ඔක්කොම නෑදෑකම්. යාළුමිත‍්‍රකම්, සහෝදර කම්. නමුත් ජීවිතේ යථාර්ථය, සසර ගමන මෙතනින් ඉවර වෙන්නෙ නෑ.
අම්බලම තාවකාලික නවාතැනක් බව දන්නෙ නැතුව මේක මගේ කරගන්න ඕන කියන අදහසින් මුදල් හොයලා, ගොඩගහලා තියාගත්තට ටික දවසකින් අම්බලමෙන් යන්න වෙනවා. මෙතනින් යන්න වෙන්නෙ තවත්
අම්බලමකට. ස්ථීර නවාතැනක් නැතුව තැනින් තැන ඇවිදින මේ අම්බලම් සහගත ජීවිතය දකින්න පින්වතුනි, අනාථ බවේ ලක්ෂණය.
අපි කාටවත් ඉන්නවද ස්ථීර අම්මා, තාත්තා කෙනෙක්. මේ ඉන්න අම්මා, තාත්තා අවුරුදු පනහයි, හැටයි, සීයයි. ඊට පස්සෙ වෙන අම්මා, තාත්තලා. ආයෙම ඒ අම්මා තාත්තාත් බොරු වෙනවා. වෙනත් දෙන්නෙක්. හරියට දෙමව්පියෙක්, සහෝදරයෙක් නැති කෙනෙකුට අනාථයි කියනවා නම් අපිම තමයි දැන් අනාථ වෙලා ඉන්නෙ.
අනාථ වුන කෙනාට උරුම දේ තමයි දුක. තමන්ගේ දුකට පිහිට වෙන්න වෙනත් කාටවත් බැහැ. අපි ආගන්තුකයො නිසා. ලෙඩක්, දුකක්, කරදරයක් වුනොත් මහළු වෙනකොට මරණයට පත්වෙනකොට කවුරුවත් පිහිට වෙනවද? පිහිට වෙන්නෙ නැහැ. සනාථව වාසය කරනවා නම්, තමන්ගෙ ජීවිතයට දුකක් කරදරයක් ඇති වෙනකොට පිහිට වෙන්න පුළුවන් කවුරු හරි ඉන්නවා නම් එයාට කියනවා පිහිටක් සරණක් තියෙන කෙනෙක් කියලා. සසර නැවත නැවත ඉපදෙන මේ සත්වයන්ට පිහිට වෙන්න කවුරුවත් ලෝකෙ නැහැ. ඒ නිසා අනාථයි. කෙස් පැහිලා, හම රැුළි වැටිලා, කන් ඇහෙන්නෙ නැතුව, අත පය වලංගු නැති, ජරා ජීරණ ස්වභාවයට පත් වෙමින් යන ජීවිත වලට පිහිටක් සරණක් වෙන්න ලෝකෙ කිසිම කෙනෙක් නැහැ. ඒ නිසා ලෝකයා අනාථයි. හැමදේකින්ම, හැම කෙනෙකුගෙන්ම වෙන් වෙලා ඉපදෙන හැම ජීවිතේකම මරණයට පත් වෙනවා කියන ධර්මතාවයෙන් මුදවා ගන්න කිසිම කෙනෙක් ලෝකෙ නැහැ. ඒ නිසා ලෝකයා අනාථයි. ඒ වගේම පි‍්‍රය දෙයින්, පි‍්‍රය වස්තුන්ගෙන් වෙන්වීම නිසා තමන්ට දුකක් එනකොට ඒ දුක තමන්ගේ සන්තානයෙ නොහටගන්න විදියට, ගෙවෙන විදියට උදව් කරන්න කවුරුවත් ලෝකෙ නැහැ. ඒ නිසා ලෝකෙ හැම කෙනෙක්ම අනාථව වාසය කරනවා. තමන් අකමැති අය, අකමැති දේවල් ලැබීමෙන් දුකක් අපහසුකමක් ඇති වෙනකොට එයින් බේරගන්න ලෝකෙ කිසිම කෙනෙක් නැහැ.
මේ කය තියෙන තාක් බඩගින්න, පිපාසය, මැසි මදුරු, අව් සුළං ආදී ස්පර්ශ නිසාවෙන් දුක් වි`දිනවා නම් ඒ දුක සහමුලින්ම නැති කරන, ඒ දුක නොහටගන්න ධර්මතාවය ඇති කරලා දෙන්න කිසිම කෙනෙක් තමන්ට නැහැ. ඒ නිසා මේ ලෝකයා අනාථයි. අනාථයි කියන්නෙ වෙන මුකුත් හින්දා නෙවෙයි. ජීවිතේට පිහිටක්, රැුකවරණයක්, පිටිවහලක් වෙන්න කෙනෙක් නැහැ. යථා ස්වභාවයෙන් බැලූවහම මේ සසරගත සත්වයාට පිහිට පිළිසරණ
වෙන්න කිසිම කෙනෙක් නැහැ. මොකද ඒ ඉන්න සියලූ දෙනාමත් අනාථව නම් ඉන්නෙ, අනාථ කෙනා කොහොමද තව කෙනෙකුට පිහිටක් පිළිසරණක් වෙන්නෙ.
බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශනා කරනවා. මේ වගේ අනාථව සසර ඒ මේ අත දුවන සැරිසරන සත්වයන්ට ස්ථීර වූ නාථ කරණ ධර්මතා ටිකක්. ධර්මතා දහයක් පෙන්නනවා ඒකාන්තයෙන් ම පිහිටක්, පිළිසරණක් ජීවිතයකට
ලැබෙන. ඒවට කියනවා, නාථ කරණ ධර්මර්ම කියලා. හරියට දරුවෙකුට අම්මා, තාත්තා කෙනෙක් ඉන්නවා වගේ. මේ අනාථව සසර ඇවිදින සත්වයන්ට නාථකරණ, පිහිට පිණිස පවතින ධර්මතා දහයක් තියෙනවා.
බුදුරජාණන් වහන්සේ මේ කරුණු ටික පෙන්නලා දේශනා කරනවා.
‘සනාථා භික්ඛවෙ විහරත’
පිහිටක් පිළිසරණක් ඇතුව ජීවත්වෙන්නෙ කොහොමද? ජීවිතේට පිහිටක්, පිළිසරණක් ඇති කරගන්නෙ කොහොමද? කියන කාරණාව පෙන්නලා, පිහිට පිළිසරණ ඇති කරගන්න කරුණු දහයක් බුදුරජාණන්
වහන්සේ පෙන්නනවා. මේ කරුණු දහය තමන් තුළ උපදවා ගෙන සනාථ කෙනෙක් වෙන්න, පිහිටක් සරණක් ඇති කෙනෙක් වෙන්න, අනාථව වාසය කරන්න එපා, අනාථව වාසය කිරීම ජීවිතේට දුකක් කියලා දේශනා කරනවා.
පළවෙනි නාථ කරණ ධර්මය මොකක් ද?
‘ඉධ භික්ඛවෙ භික්ඛු සීලවා හොති පාතිමොක්ඛ සංවරසංවුතො විහරති ආචාරගොචර සම්පන්නො, අණුමත්තෙසු වජ්ජේසු භයදස්සාවී සමාදාය සික්ඛති සික්ඛාපදෙසු. යම්පි භික්ඛවෙ භික්ඛු සීලවා හොති පාතිමොක්ඛ සංවර සංවුතො විහරති ආචාර ගොචර සම්පන්නො අණුමත්තෙසු වජ්ජෙසු භයදස්සාවී සමාදාය සික්ඛති සික්ඛාපදෙසු, අයම්පි ධම්මො නාථකරණො.’
ප‍්‍රාතිමොක්ෂ සංවර ශීලයෙන් සංවරව, ආචාර ගෝචර සම්පන්නව, ස්වල්ප මාත‍්‍ර වූ වරදෙහි ද බය දකිමින්, ශික්ෂාවන් දැඩිව ගෙන හික්මෙයිද, මෙය ද කෙනෙකුගේ ජීවිතයේ නාථකරණ ධර්මයකි. මේ නාථකරණ ධර්මර්ම දහය කෙටියෙන් දැක්වුවොත්,
(1) ප‍්‍රාතිමෝක්ෂ සංවරශීලය
(2) බහුශ‍්‍රැත භාවය
(3) කළ්‍යාණ මිත‍්‍රයන් ඇති බව
(4) සුවච බව
(5) සබ‍්‍රහ්මචාරීන් කෙරෙහි උපකාරී බව
(6) සද්ධර්මයට කැමති බව
(7) ආරද්ධ විරිය
(8) ලද දෙයින් සතුටු වීම.
(9) සති සම්ප‍්‍රජන්‍යය
(10) ස්කන්ධයන්ගේ උදයවැය දක්නා ප‍්‍රඥාවෙන් යුක්ත වීම.
අපි මේ ධර්මතා දහය විස්තර වශයෙන් විමසා බලමු. මේ කරුණු දහයෙන් යුක්ත නම් කෙනෙක්, මේ ධර්මතා දහය තමන් තුළ තිබේ නම්, එයා ඒකාන්තයෙන් ජීවිතයට පිහිටක් ඇතුව, සරණක් ඇතුව ජීවත්වෙන කෙනෙක්.
එයා කවදාවත් අනාථ වුන කෙනෙක් නෙවෙයි. අනාථයෙක් වගේ දුක් වි`දින්න වෙන කෙනෙක් නෙවෙයි. අනාථ වුන අය යම් විදියක දුකක් වි`දිනවා නම්, ඒ දුකෙන් සම්පූර්ණයෙන් ම මිදෙන පිහිටක් පිළිසරණක් ඇති කෙනෙක්.
අපිට ඥාති හිත මිත‍්‍රයො ඉන්නෙ අපි දුබල වෙලාවට, අපිට දුකක් කරදරයක් අපහසුතාවක් ඇති වෙනකොට ඒ අය ඉදිරිපත් වෙලා අපිව ඒ දුකෙන් මුදවා ගන්නවා. ඒ වගේ ජීවිතේට දුකක් කරදරයක් ප‍්‍රශ්නයක් එනවා නම් එබ`දු අවස්ථාවල දී, මේ නාථකරණ ධර්මයන්ගේ ස්වභාවය තමයි ඒ අය ඉදිරිපත් වෙලා අපේ ජීවිතේ දුක එන්න තියෙන ඉඩ අවුරනවා. අපිව දුකෙන් මුදවනවා.
පළවෙනි නාථකරණ ධර්මය ප‍්‍රාතිමෝක්ෂ සංවරශිලයෙන් සංවර වීම. ප‍්‍රාතිමෝක්ෂ සංවරශීලය කියන්නෙ මොකක්ද? නිවනට පමුණුවන, නිවනට මුල් වන අර්ථයෙන් ප‍්‍රාතිමොක්ඛ කියලා කියනවා. ප‍්‍රාතිමොක්ඛ ශීලය කියලා කියන්නෙ ගිහි පින්වතුන්ට නම් පංචශීලය, උපෝසථ අට්ඨාංග ශීලය. පැවිදි අයට නම් උපසම්පදා ශීලය, සාමණේර ශීලය වගේ පද සමාදන් වෙලා රකින ශිලයට කියනවා ප‍්‍රාතිමෝක්ෂ සංවරශීලය කියලා, එතකොට.
ප‍්‍රාතිමෝක්ෂ සංවර ශිලයෙන් සංවර වෙන්නටත් ඕන. ඒ සමාදන් වුන සිල් පද ටික කඩන්නෙ නැතුව ඒක ආරක්ෂා කරන මට්ටමක් තමන් තුළ තියෙන්න ඕන. ඊට පස්සෙ ආචාර ගෝචර සම්පන්න වීම. ආචාර ධර්මර්ම කියලා කියන්නෙ හික්මීම, භික්ෂූන් වහන්සේලාගේ නම් වැඩිහිටි ස්වාමීන් වහන්සේලාට ගෞරව කරලා, කුදු මහත් කටයුතුවල දී උපකාර කරලා වතාවත් කරන එකට ආචාර ධර්මර්ම කියනවා. ඒ වගේම ගිහි ගෙවල්වල ඉන්නවා නම් වැඩිහිටි ධෙර්මව්පියන්ට බොහෝම ගෞරව සම්ප‍්‍රයුක්තව කටයුතු කරනවා නම් කීකරුව කටයුතු කරනවා නම් කියනවා ආචාර සම්පන්නයි කියලා.
ඒ වගේම අගෝචරයනුත් තියෙනවා. ස්වාමීන් වහන්සේලාට නම් නුසුදුසු තැන් පෙන්නලා තියෙනවා. මෙන්න මේ මේ තැන්වලට යන්න එපා. රාතී‍්‍ර විථි සංචාරය කරන්න එපා. අවේලාවේ ගම්වලට යන්න එපා. ඔයවගේ කරුණු
රාශියක් පෙන්නලා තියෙනවා. යම් තැනක් ඇසුරු කරනකොට තමන්ට කෙලෙස් ධර්මර්ම වැඩෙයි නම්, නූපන් කෙලෙස් උපදියි නම් මෙන්න මේවා අගෝචර තැන්. එබ`දු අගෝචරයන්ගෙන් වෙන්වෙලා ස්වල්ප මාත‍්‍ර වූ වරදෙහි ද බය දකිමින් - ඒ කියන්නේ කයින් වචනයෙන් සිදුවෙන වැරදි පසෙකින් තැබේවා, වැරැද්දක් පිළිබඳ සිතිවිලි මාත‍්‍රයටත් බයයි.
මෙන්න මේ විදියට ශික්ෂාවන් සමාදන් වෙලා, ශික්ෂාවන් තුළ හොඳට හික්මෙන්න කියනවා. මේ විදියට වාසය කරන එක නාථකරණ ධර්මයක්. මේ නාථකරණ ධර්මර්ම තමන් ළ`ග තියෙනකොට ඒ ධර්මය තමන්ව රකිනවා. තමන්ගෙ ජීවිතයට දුක් දොම්නස් ගලාගෙන එන එක අඩු කරනවා. ජීවිතයට දුකක් දොම්නසක් ඇතිවෙනකොට මේ ගුණය ඉදිරිපත් වෙලා දුක ආවරණය කරනවා.
ඒ නිසා තමන්ට හිතවත් ඥාතියෙක් වගෙයි, හිතෛෂි කෙනෙක් වගෙයි, තමන්ට පිහිටක් පිළිසරණක් ඇතුවයි ඉන්නෙ. අනාථ කෙනාගෙ ස්වභාවය තමයි, තමන් වෙනුවෙන් ඉදිරිපත් වෙන්න තමන් වෙනුවෙන් ඇප වෙන්න
කවුරුවත් නැහැ. මේ නාථ කරණ ධර්මර්ම තියෙන කොට තමන් වෙනුවෙන් ඇප වෙන කෙනෙක් ඉන්නවා. පළවෙනි ඇපකාරයා තමයි ප‍්‍රාතිමෝක්ෂ සංවර ශිලයෙන් සංවරව කටයුතු කරන එක. කෙටියෙන් කිව්වොත් සිල්වත් බව. ශිලය ජීවිතයට හොඳ රැකරවණයක්.