හිරු සඳු දෙදෙන ආලෝකය පතුරවමින් යම්තාක් දුරට බබලවන්නේද එම ආලෝකය පැතිරෙන දුර ප්රමාණය සහස්සී ලෝක ධාතුව හෙවත් චුලනිකා ලෝක ධාතුව යනුවෙන් හැදින්වෙයි.මෙය සක්වලක් යනුවෙන් හදුන්වා දී ඇත.සක්වලක් යනු නුතන තාරකා විද්යාවට අනුව චක්රාවාටයක් හෙවත් මන්දාකිණියක් වශයෙන් හැදින්වෙයි.
මෙවැනි සක්වල දහසක් (මන්දාකිනි 1000) සහස්සධා ලෝක ධාතුව නම් වේ.මෙය සහස්සී ලෝක ධාතුව යනුවෙන්ද හැදින්වෙයි.මෙම ප්රමාණය නුතන තාරකා විද්යාඥයින් පෙන්වා දෙන අන්දමට චක්රාවාට පොකුරකි.සහස්සධා ලෝක ධාතු දහසක් හෙවත් සහස්සිලෝක ධාතු දහසක හෙවත් චක්රාවාට 1000 x 1000 ද්විසහස්සි මධ්යමික ලෝක ධාතුව වෙයි.මෙම ලෝක ධාතුව නුතන තාරකා විද්යාව අනුව චක්රාවාට හෙවත් මන්දාකිනි පොකුරු එක් වී සෑදුනු සුපිරි මන්දාකිනි පොකුරක් හා සමාන වෙයි.ද්විසහස්සි මධ්යමික ලෝක ධාතු දහසක් හෙවත් චක්රාවාට හෙවත් සක්වල 1000x1000x1000ක් තීසහස්සි මහා සහස්සී නම් ලෝක ධාතුවයි.මෙයද සුපිරි චක්රාවාට පොකුරු එක් වී සෑදුනු සුපිරි චක්රාවාට පොකුරකි.මෙවැනි ලෝක ධාතු දහසක් හෙවත් චක්රාවාට හෙවත් සක්වල 1000x1000x1000x1000 දස දහස්සි මහා සහස්සී ලෝක ධාතුව යනුවෙන් හැදින්වෙයි.
මේ ආකාරයට බුදු රජාණන්වහන්සේ විශ්වය පිලිබදව පුළුල් ලෙස විස්තර කර දේශනා කර ඇත.මෙහිද සක්වල දහයක් යනු හරියටම දහසක් නොව දහස් ගණනකි.නුතන විද්යාඥයන්ද චක්රාවාට පොකුරක දහස් ගණන් චක්රාවාට තිබෙන බැව් විද්යාත්මකව පහදා දී ඇත.බුදුන් වහන්සේ චක්රාවාට හෙවත් සක්වල යන්න හදුන්වා ඇත්තේ චක්කවාල යනුවෙනි.
එමෙන්ම බුදුන් වහන්සේගේ දේශනා වල පිටසක්වල ජීවින් සිටින බවට ප්රකාශ වේ.
දිනක් ආනන්ද තෙරුන් වහන්සේ විසින් අසන ලද ප්රශ්නයකට බුදු රජාණන්වහන්සේගෙන් මෙසේ පිළිතුරක් ලැබී ඇත.(මෙය අංගුත්තර නිකායේ තික නිපාතයේ ආනන්ද වග්ගයේ අරුනවති සුත්රයෙන් හා සීහ නාද සුත්රයෙන් මෙසේ සදහන් වේ)
දිනක් ආනන්ද තෙරුන් වහන්සේ , බුදු රජාණන්වහන්ස, ඔබ වහන්සේට කොපමණ ලෝක සංඛ්යාවක් දක්වා කතා කරන්න පුලුවන්ද යනුවෙන් ඇසු ප්රශ්නයට “ ආනන්දය තමාගේ අභිමතය පරිදි දස දහස්සි,මහා සහස්සී ලෝක ධාතුව දක්වා කතා කල හැකියි” පවසා ඇත.එවිට ආනන්ද තෙරුන් වහන්සේ එපමණ ලෝක සංඛ්යාවක් දක්වා කතා කරන්නේ කෙසේ ද යන්න පිලිබදව විමසා ඇත.තමා අභිමතය කරන ලෝක ධාතුව දක්වා සිත මෙහෙයවා ආලෝකය පතුරවා ඒ ආලෝකයට තම හඩ මුසු කිරීමෙන් හඩ නගා කතා කල හැකි බව පවසා ඇත.
ධම්මචක්කප්පවත්තන සුත්රය අකනිකා බඹ ලොව දක්වා වූ ලෝක රාශියක ජීවත් වූ ජීවීන්ට ඇසෙන සේ මිනිස් ලොව සිට දේශනා කල බව ත්රිපිටකයේ සදහන් වේ.එසේ නම් මෙතෙක් පෘතුවි වැසියෙකු විසින් කල දුරස්තම සන්නිවේදනය බුදු රජාණන්වහන්සේගේ ධම්මචක්කප්පවත්තන සුත්රයයි.